Behandeling astma
De behandeling van astma is gericht op het vermijden van opstoten en het controleren van de symptomen. Er is helaas nog geen genezende behandeling voor astma en de ziekte blijft vaak levenslang aanwezig.
Een belangrijk deel van de behandeling is erop gericht de aanvallen te voorkomen door de de uitlokkende stoffen te leren herkennen en vermijden.
Prikkelende stoffen die aanvallen kunnen veroorzaken zijn onder andere tabaksrook (ook van passief roken!), sommige schoonmaakmiddelen en parfums, koude en vochtige lucht, rook van een kachel, luchtvervuiling, benzinedampen... Het is aan te raden deze zoveel mogelijk te vermijden.
Bij gekende allergie zal er uiteraard alles aan gedaan worden om contact met de allergenen te vermijden. Huisdieren (honden en katten) zijn een vaak voorkomende oorzaak van astma.
Er zijn verschillende medicijnen tegen astma beschikbaar. Het juiste medicijn voor een patiënt hangt af van de symptomen, de uitlokkende factoren voor aanvallen en de reactie op de medicijnen. Men deelt de medicijnen in 2 groepen in: langwerkende onderhoudsmedicatie en kort- en snelwerkende medicatie voor gebruik tijdens een aanval.
Verschillende types astma medicijnen worden ingeademd met behulp van een speciaal toestelletje (een inhalator) zodat de werkzame stoffen rechtstreeks in de longen terechtkomen. Dit betekent dat de patiënt een lagere dosis moet innemen (de medicijnen moeten immers niet door het bloed naar de organen gevoerd worden) en er minder kans op nevenwerkingen is.
Langwerkende astmamedicatie
De langwerkende onderhoudsmedicatie wordt dagelijks genomen. De medicatie houdt de astma onder controle en vermindert de kans op het krijgen van een astma aanval.
Verschillende types zijn beschikbaar:
- Inhalatie corticosteroïden
Deze klasse van medicijnen onderdrukt de ontstekingsreactie van de lichaamsafweer in de longen. Omdat ze rechtstreeks ingeademd worden en op die manier volledig in de longen terechtkomen, hebben deze medicijnen weinig bijwerkingen. De basisbehandeling van astma is gestoeld op deze klasse medicijnen. - Leukotrieenantagonisten
Deze medicijnen worden in pilvorm ingenomen en verhinderen de werking van leukotrieen, een stof die een rol speelt in de ontstekingsreactie bij astma. Ze zijn de tweede keuze na de inhalatie corticosteroïden. - Langwerkende beta-agonisten / sympaticomimeticum
Deze medicijnen worden ingeademd en werken luchtwegverwijdend omdat ze de spiertjes rond de luchtwegen laten ontspannen. Meestal worden deze toegediend samen met de inhalatiecorticosteroïden (of leukotrieenantagonisten) als blijkt dat deze alleen niet het gewenste effect hebben. - Theophylline
Een oud medicijn dat bijna niet meer gebruikt wordt omwille van betere alternatieven. Het zet de luchtwegen open.
Meestal begint men met een lage dosis corticosteroïden. Als dit niet het gewenste effect heeft voegt men een beta-agonist toe. Als de ziekte daarmee nog niet gecontroleerd is verhoogt men de dosis van de medicijnen.
Kortwerkende astmamedicatie
Deze medicijnen hebben een snelle werking en worden gebruikt als snelle verlichting tijdens een astma aanval. Ze worden ingeademd en kunnen levensreddend zijn bij erge astma aanvallen. Hun werkingsduur is veel lager dan de langwerkende astmamedicijnen.
Bij goed gecontroleerd astma zijn deze medicijnen zelden of nooit nodig.
- Kortwerkende beta-agonisten
Ze werken op dezelfde manier als de langwerkende beta-agonisten, maar werken veel sneller en kortstondiger. - Ipratropium
Het werkingsmechanisme is vergelijkbaar met dat van de beta-agonisten, maar ipratropium werkt iets trager. Het wordt dan ook minder vaak gebruikt voor astma behandeling (maar wel vaker voor de behandeling van COPD). - Corticosteroïden
In geval van erge aanvallen die niet te verlichten zijn op andere manieren kan men overgaan tot het toedienen van een hoge dosis kortwerkende corticosteroïden in tabletvorm of intraveneus (rechtstreeks in de ader). Deze klasse medicijnen onderdrukt de lichaamsafweer.
Andere medicijnen
Een vrij nieuw medicijn is omalizumab, een molecule die bindt op IgE (immunoglobuline E), een antistof die massaal vrijkomt bij een allergische reactie. Het is een zeer duur medicijn dat enkel in bepaalde gevallen kan worden gebruikt. Het wordt via inspuiting toegediend.