Oorzaken longkanker
Kanker is een gevolg van schade aan het DNA in een cel. Het DNA is het erfelijke materiaal dat in elke cel van het lichaam aanwezig is. Individuele cellen worden door invloeden van buitenaf of van andere cellen (hormonen, zenuwsignalen, ...) er onder andere toe aangezet zich te delen of zichzelf te vernietigen (apoptose).
Indien het DNA beschadigd is zal de cel niet meer correct werken. Vaak leidt het tot celdood. In sommige gevallen echter blijft de cel leven en is de functie van de cel verstoord. Kanker treedt op als de cel niet meer correct reageert op de signalen van andere cellen waardoor er een ongebreidelde celdeling ontstaat en de cellen niet meer tot apoptose overgaan.
Hoe meer schade er is aan het DNA hoe groter het risico op kanker. Men heeft vastgesteld dat de DNA schade cumulatief is.
Er werden verschillende oorzaken gevonden die schade aan het DNA in de longcellen kunnen veroorzaken.
Roken van Tabak
Het roken van tabak - vooral sigaretten - is veruit de belangrijkste oorzaak van het ontstaan van longkanker. Ongeveer 80 tot 90% van alle longkankers komen voor bij rokers. In tabaksrook zitten meer dan 60 gekende kankerverwekkende stoffen.
Verschillende studies hebben aangetoond dat ook passief roken het risico op longkanker verhoogt. Vooral mensen die samenwonen met een roker en mensen die blootgesteld worden aan tweedehandsrook op de werkvloer hebben een verhoogd risico.
Radon en Radioactiviteit
Radon is een geur- en kleurloos gas dat in de natuur voorkomt door verval van radioactief radium. Radon is radioactief en produceert dus ioniserende straling die DNA kan beschadigen en op die manier longkanker kan veroorzaken.
Radon is aanwezig in de ondergrond en komt huizen binnen via barsten in de vloer , voegen en muren, maar ook via waterleidingen. Vaak hoopt het zich op in kruipkelders.
Radon komt ook voor in bouwmaterialen zoals beton, leisteen en bakstenen.
Radon komt vrij in de natuur voor en op sommige plaatsen komt het in hogere concentraties voor dan op andere. De Belgische overheid heeft de radonconcentraties in Belgiƫ in kaart gebracht.
Radon is na roken de belangrijkste oorzaak van longkanker en veroorzaakt naar schatting ongeveer 10% van alle longkankers. Tabaksrook en radon versterken elkaar. Rokers die ook blootgesteld zijn aan hoge gehaltes radon hebben dan ook een sterk vergrote kans op het ontwikkelen van longkanker.
Ook andere vormen van radioactieve straling verhogen het risico op longkanker.
Luchtvervuiling
Luchtvervuiling met fijn stof, sulfaat en stikstofdioxide, stoffen die uitgestoten worden door het verkeer en de industrie, verhogen in beperkte mate het risico op longkanker.
Naar schatting 1 tot 2% van alle longkankers zijn hieraan te wijten.
Ook luchtvervuiling in huis door gebruik van verwarming met hout of kolen in combinatie met slechte verluchting verhoogt het risico op longkanker.
Kankerverwekkende stoffen
Asbest is kankerverwekkend maar veroorzaakt op zich geen longkanker. Rokers die langdurig blootgesteld werden aan asbest hebben een hogere kans op de ontwikkeling van longkanker dan andere rokers. Asbest op zich verhoogt het risico op longkanker echter niet bij niet-rokers.
Asbest verhoogt wel het risico op longvlieskanker of mesothelioma: een kanker van de pleura, het vlies rond de longen. Ook buikvlieskanker kan voorkomen na blootstelling aan asbest.
Blootstelling aan sommige zware metalen, silica (siliciumdioxide, gebruikt voor de productie van glas) en giftige gassen verhoogt het risico op longkanker. Deze stoffen worden in de industrie gebruikt en men kan er op het werk mee in contact komen.
Erfelijke factoren
Er spelen ook erfelijke factoren mee in het risico op de ontwikkeling van longkanker.
Mensen met familieleden die stierven aan longkanker hebben meer dan dubbel zo veel kans om zelf longkanker te krijgen.